Ongehoord – Consent Conversaties – over consent, strafrecht en de ‘sekswet’ van Grapperhaus
UPDATE:
UPDATE 16 april 2021: verschillende mensen hebben publiek gemaakt dat ze onprettige contacten hebben gehad met Sidney Smeets. Uit hun verhalen is naar voren gekomen dat Sidney Smeets actief seksueel contact zocht met jonge mannen. Hoewel op dit moment niet duidelijk is hoe strafbaar zijn gedrag voor de Nederlandse wet is, gaat consent en zorg voor elkaar wat mij betreft verder dan dat. Structureel en actief mensen benaderen die zoekend, kwetsbaar en veel jonger zijn dan jijzelf, en daarbij misbruik maken van je machtspositie en je kennis van recht, is wat mij betreft niet oké.
Ik ben enorm geschrokken van deze ontwikkelingen; Sidney Smeets heeft zich in zijn werk veelvuldig ingezet voor LHBTQIA+doelen en voor consent en seksualiteit in de wet. Maar met het oog op deze nieuwe informatie luister ik anders naar het gesprek dat ik met Sidney Smeets (en Linda Duits) voerde over consent en de Nederlandse wet. Daarom heb ik deze aflevering tot nadere orde offline gehaald. Het kan zijn dat je ‘m nog tegenkomt in je podcast-app; dan heb je ‘m gedownload voordat ik het offline haalde.
Als laatst wijs ik je graag op het statement van Expreszo, queer jongerenmagazine, heeft gemaakt;
“Als jij een van die jongeren bent, weet dat jij ertoe doet. Jouw verhaal is belangrijk en moet gehoord worden. Wanneer je door berichten in de media opnieuw geconfronteerd wordt met deze persoon kan dat je aanzetten om toch je verhaal te delen. En dat is nooit ‘te laat’. Je bent niet alleen.”
Dit is Ongehoord. Dé podcast over seksualiteit in al haar verschijningsvormen. Twee keer per maand kan je een nieuwe aflevering beluisteren. De ene keer een interview met een expert en de andere keer deelt iemand diens persoonlijke seksuele levensverhaal, onder de noemer Dicht op de Huid. Op onregelmatige basis komen de Consent Conversaties uit, gesprekken over alles wat met consent te maken heeft.
Mooi is dat. Zeg je dat je met zomerstop gaat en komt er twee weken later een eerste aflevering uit van een nieuw onderdeel van Ongehoord! Zie (en luister) hier: de Consent Conversaties. In deze gesprekken ga ik op zoektocht naar de essentie van consent. Wat is het? Wat is het niet? Er is er uberhaupt een essentie te vinden hoe consent eruit ziet? Ik neem hierbij mijn eigen ‘niet weten’ als uitgangspunt als het gaat over dit onderwerp. Ik verken mijn eigen uitgangspunten, gedachten, vragen en antwoorden met de mensen die ik spreek. Daarbij wil ik het hebben over onderwerpen als restorative justice, seksueel geweld, consent ongelukken vs consentoverschrijding en de ethiek van consent.
Tegengeluid
In dit eerste gesprek praat ik met advocaat Sidney Smeets en publicist en mediadeskundige Linda Duits. Alledrie waren we aanwezig bij een expert-meeting over de kamerbrief voor het wetsvoorstel van minister Grapperhaus over seks tegen je wil. Linda sprak daar onder andere deze column uit waarin ze aangeeft dat ze het niet eens met dit voorstel. Linda heb je natuurlijk al eerder kunnen horen bij Ongehoord. Sidney Smeets heeft ruimte ervaring met zedenzaken. Daarnaast verleent hij bijstand aan slachtoffers van anti-LHBT geweld. Ook hij was vanuit zijn ervaring als advocaat uitgesproken in zijn mening dat deze wet geen goed idee en onnodig is in de wetgeving die er nu al is.
Waarom zij zo kritisch zijn op het voorstel hoor je uiteraard in de uitzending, maar deze middag werd duidelijk dat hun visie sterk in de minderheid was. En niet alleen daar, in alles wat ik hoorde of las over de voorgestelde plannen, waren mensen zeer te spreken over het voorstel. Zelf had ik grote twijfels bij het voorstel, zoals je in de aflevering hoort geloof ik niet dat het strafrecht op deze manier gebruikt moet worden. Ik maakte me zorgen, juist omdat mensen zo consequent juichend waren, over de impact van een dergelijke aanpak.
Consent
Na de bijeenkomst wist ik dat ik niet op vakantie kon gaan zonder hier iets mee gedaan te hebben. Gelukkig hadden Linda en Sidney tijd en zaten we niet veel later achter de microfoon. Ik ben heel erg blij met het gesprek en de tijd die we hadden om dieper in te gaan op wat onze bezwaren zijn en waar onze kritiek ligt. Ik geloof dat we juist bij dit onderwerp kritisch moeten zijn en dat er geen kant en klare oplossing te vinden is als het gaat over zoiets complex als onze seksualiteit.
Tegelijkertijd realiseer ik me dat dit gesprek er nog maar een is in vele gesprekken die we hierover moeten voeren. Vandaar de Consent Conversatie als nieuwste toevoeging van Ongehoord. Op onregelmatige basis brengen we gesprekken waarin ik met mijn gasten uitpluizen wat het inhoudt en hoe we ons ertoe moeten of kunnen verhouden. Gesprekken die niet gaan over simpele antwoorden, maar over het zoeken naar nuance en verdieping.
Shownotes
We hebben het over het Verdrag van Istanbul, wat een van de aanleidingen is geweest voor dit wetsvoorstel.
Meerdere keren komt voorbij hoe de politie aangifte verhinderd. Regelmatig krijgen slachtoffers van seksueel geweld te horen dat aangifte doen geen zin heeft. Niet alleen zij krijgen dat te horen, in de documentaire van Ellie Lust over anti-homogeweld vertellen slachtoffers hoe ook zij van de politie te horen kregen dat ze maar beter geen aangifte konden doen.
In heel Nederland zijn er Centra Seksueel Geweld. Daar kunnen ze je uitgebreid helpen als je aangifte wil doen. Ze bieden kennis, ervaring en ondersteuning.
Uiteraard komt Betty Martin en het Wheel of Consent voorbij als een andere manier om naar consent te kijken. Linda vertelt hoe het werk van Betty Martin haar heeft doen inzien dat er meer manieren zijn om iemand aan te raken. Ze was er zo door geinspireerd dat ze er voor Brainwash een artikel over schreef.
Zowel Sidney als Linda geven aan hoe we zouden moeten luisteren naar sekswerkers als het gaat om consent. Maar ook dat sekswerkers wellicht veel last kunnen krijgen van deze wetgeving, want wie bepaald de normen omtrent wat vrijwillig is en niet. Sekswerker Jane Raider zet dit nog eens helder uiteen in haar blogpost: Hoe de nieuwe sekswet sekswerker schaadt.
Het is belangrijk om te kijken naar het verschil tussen consentongelukken en consentschending (in het Engels klinkt het beter: consent accidents vs consent violations). We moeten leren hoe deze dingen te onderschijden en hoe om te gaan met consentongelukken. Dat gebeurt nu niet of nauwelijks, terwijl heel veel mensen niet weten over het hoe en wat. De Amerikaanse seks-educator Charlie Glickman was de eerste die hierover schreef.
In deze podcast hoor je hem in gesprek hierover. Momenteel is hij zelf onderdeel van een restorative justice proces omtrent zijn consentoverschrijdingen. Toch maakt dat voor mij het werk hierover niet minder waardevol. Ook een onderwerp voor een uitzending: hoe gaan we om met mensen die beschuldigd (en/of vooroordeeld) zijn van seksuele grensoverschrijdingen.
We hebben het over restorative justive als een alternatieve manier om met de gevolgen van seksueel geweld om te gaan. Ik vind het zelf boeiend om te zien wat er in de Verenigde Staten op dit vlak allemaal gebeurt. Er is ontzettend veel te vinden online hierover, dus reden genoeg om er een aparte aflevering over te maken. Voor nu deze twitter-draad over o.a. restorative justice, met relevante links.
SUPPORT!
Laat ons weten wat je vond van deze aflevering van Ongehoord! Facebook, mail, message, bel, postduif of geef ons lief een recensie en rating in iTunes! Je kan ons ook steunen via Patreon, jouw bijdrage helpt in het verder verbeteren van Ongehoord! Als je ons steunt via Patreon heb je toegang tot uniek bonusmateriaal. Al onze Ongehoord! gast delen tips over boeken die ze gelezen hebben, interessante oefeningen om te doen of iets anders waar ze enthousiast over zijn.
