Blog – Schaamteloze seks?

Seks en schaamte zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ik moet de eerste persoon nog tegenkomen die volledig seksueel schaamteloos is en zich nooit afvraagt of het wel okee is wat die wil. Of je je nou als uitgesproken feministische vrouw geen raad weet met je verlangens naar seksuele onderdanigheid die zo niet passen in je gedachtengoed, of dat je bent opgegroeid met het idee dat seks alleen in een liefdevolle relatie thuishoort met een vaste partner, terwijl jij maar blijft fantaseren over gruizige orgies met je vrienden en wilde nachten met vreemden. Je probeert met man en macht je gevoel weg te stoppen en te doen wat je denkt dat hoort, maar iedere keer komt het toch weer omhoog. Je schaamt je voor je verlangens en je sluit je af. Ik denk dat veel mensen zich hier op wat voor manier ook in kunnen herkennen.

Seksuele schaamte is ook mij niet vreemd. Inmiddels heb ik veel ervan achter me kunnen laten, maar er zijn nog steeds momenten dat ik me geneer als ik uitgesproken geil ben, vooral als ik al niet lekker in mijn vel zit. Dan kan ik me schamen voor mijn schaamteloosheid. Noem het een vorm van geïnternaliseerde slutshaming. Ironisch, want ik doe niets liever dan mogelijkheden faciliteren waar anderen zich veilig voelen om juist wel los te laten en zich over te geven aan dat wat ze diep van binnen willen.

Schaamte is een eigenaardig en zeer krachtig gevoel. Is het je wel eens opgevallen dat als je nadenkt over dingen waar je je voor schaamt, het direct kan voelen alsof je er weer in zit? Het is het fysieke gevoel alsof je van binnen helemaal verschrompelt en er niets meer van je over is. Je wil niets liever dan jezelf fysiek en emotioneel afwenden zodat je niet meer hoeft te voelen wat er in jezelf omgaat. Die sterke neiging om je af te wenden maakt het ook zo moeilijk om ruimte geven aan die gevoelens, voor jezelf en laat staan met een ander. Daarnaast groeien we op in een wereld die niet meewerkt om ons seksueel vrij te laten voelen. De maatschappij, de familie waar we uit komen en/of een religieuze achtergrond zijn van grote invloed op ons seksuele zijn. Helaas is die invloed in de meeste gevallen allesbehalve positief. Veelal krijgen we ingeprent dat onze seksualiteit moet voldoen aan heel specifiek kader: je bent jong, je hebt seks binnen een liefdevolle, monogame relatie, het liefst heteroseksueel, vooruit homoseksueel mag ook, maar ga vooral niet in een leren harnas op een boot staan tijdens de Gay Pride. Oh en je moet briljant zijn in bed, maar als vrouw moet je vooral niet te veel willen, want dan ben je een slet. In het publieke domein is seks overal te vinden, maar in de privésfeer wordt het nog altijd lacherig besproken en is het makkelijk grappen maken over ongebruikelijke seksuele verlangens.

Afwijken van de norm is garantie voor kritiek. Kijk naar de hoon die Patricia Paay over zich heen kreeg nadat er een seksfilmpje van haar verspreid werd. Een (oudere!) vrouw die overduidelijk geniet van experimentele seks, hoe durft ze! Teneur van de reacties: “Wat een slet!” of “Dat doe je toch niet?! En dat op haar leeftijd”, of: “Ze heeft ook echt geen eigenwaarde.” Tegelijkertijd lees je in het zoveelste tijdschrift dat vrouwen die geen seks willen frigide zijn en er iets medisch met ze mis is (een overtuiging waar de farmaceutische energie gretig op inspeelt). Mannen mogen dan wel seksueel ‘agressiever’ zijn, ook zij moeten oppassen dat ze niet buiten de norm vallen. Ook al is het een tijd geleden, ik moet als het hierover gaat altijd denken aan de keeper van ADO Den Haag in weer een ander seksfilmpje, waarin hij anaal gepenetreerd werd door zijn vriendin. Ook hij kreeg een publieke vernedering over zich heen: ‘echte’ mannen neuken, die worden niet geneukt. Je bent toch geen wijf? Of erger, een mietje? Dat is nog maar een fractie van de (dubbele) boodschappen die we dagelijks meekrijgen. De maatschappelijke norm is een onhaalbare kaart. Geen wonder dat zoveel mensen het gevoel hebben dat ze abnormaal zijn (zie ook mijn blog ‘Ben ik normaal? ).

Schaamte staat niet alleen in de weg van ons genot, het kan ons ook verhinderen om de seksuele en/of romantische partners te vinden waar we naar verlangen, het belemmert onze toegang tot intimiteit, liefde en verbondenheid. Toen ik nog erg vastzat in mijn schaamte voor mijn geilheid, was seks voor mij vaak een hoofdelijk gebeuren. Ik analyseerde wat we deden, hoe ik me gedroeg en hoe de ander reageerde. Mijn lijf had een duidelijke wens maar mijn hoofd haalde me altijd in. Dat resulteerde in seks waarbij ik er vaak niet helemaal bij was. Ik richtte me op de ander en liet weinig van mezelf zien. Dat zorgde ervoor dat ik maar weinig echt contact had met mijn partner, ik hield altijd iets achter.

Als je dit allemaal leest zou je er bijna hopeloos van worden. Maar ondanks de kracht van schaamte is het absoluut mogelijk om er voorbij te komen. De eerste stap is ruimte maken voor iets wat je eigenlijk diep weg wil stoppen en al zeker niet onder ogen wil zien. Puur voor jezelf erkennen dat je bepaalde verlangens hebt. Het is niet makkelijk. Zoals ik al schreef, er alleen al over nadenken kan al confronterend zijn. Toch kan je onderzoeken wat je kan helpen om ruimte te maken voor de verlangens die in je zitten. Geef jezelf de tijd en doe het stapje voor stapje. Misschien helpt het om het eerst een keer op te schrijven en daarna alle papieren te verbranden. Of je kan op zoek naar websites of fora waar je met gelijkgestemden in contact kan komen; weten dat je niet de enige bent kan een enorme opluchting zijn. Soms kan het helpen om het gewoon een keer hardop te zeggen tegen iemand, een bekende die je vertrouwt of een anonieme professional. Juist van een ander horen dat het ok is wat je voelt, dat je er mag zijn met al je verlangens is wat sommige mensen nodig hebben. In mijn coaching-sessies zie ik mensen soms letterlijk oplichten nadat ze hebben uitgesproken wat er in ze zit. Ze zijn meer aanwezig, zitten rechter op, hebben een open blik en er is daadwerkelijk contact.

Om met een positieve noot te eindigen: schaamte hoeft niet altijd negatief te zijn. Er zijn situaties waar het juist heel prikkelend kan werken. Misschien is het voor jou het gevoel dat je geliefde iets met je doet waar je opgewonden van wordt, op een plek waar het eigenlijk niet hoort en je je geneert over wat anderen wel niet denken. Dat lichte gevoel van schaamte kan werken als een afrodisiacum. Jack Morin schrijft hierover in zijn boek The Erotic Mind, waarin hij benoemt hoe emoties en gevoelens die we over het algemeen als negatief ervaren ook kunnen werken als seksueel stimulerend, mits op de juiste manier en in de juiste hoeveelheid gedoseerd. Zo kan ik het opwindend vinden als ik bedenk hoe mijn geliefde mijn geilheid ’tegen me gebruikt’, me plaagt met het feit dat ik mezelf niet meer in kan houden en ik me er ergens een beetje gegeneerd over voel. Let wel, dit is pas zo gaan werken toen ik voorbij die diepgevoelde schaamte was. Ga hier dus niet mee experimenteren zolang je het eigenlijk nog niet kan accepteren. Maar het kan heel goed zo zijn dat je op een punt komt dat iets wat eerst zo naar voelde een onderdeel kan worden van je seksuele spel.